kay ruwariyqa qallarirqa Pacucha llaqtapi 2016 watapi huk huñunakuypi taytakuchakunawan, mamakuchakunawan, machuyaq runakunawan kay ñawpaq yachaykunata qispichinapaq, kay ruwayta umallirqa Municipalidad distrital de Pacucha, hinañataq Programa Pensión 65 nisqan, kaypin huñunakurqa machuyaq runakuna, warmi, qari, qusantinkuna, warmintin chaypin paykuna kusirikunankupaq, hinañataq yachaykunata kawsarichinapaq, Kay yachaykunapi ruwarirqaku, awaykunata, puchkayta, qampikunata, artesania nisqanta chaymanta urqukunaman paqapaykunata, mancharisqapaq, takikunata, qarawikunata hinañataq mikunakunatapas.

Chaymi Kay ruwaykunata qispichinankupaq huñunakurqaku sapa chaskachaw punchawta, chaypi runakunaqa ruwayninkunatapas ruwarirqaku ñawpaq punchawkunata, uywankuna kaspapas listuchakamurqaku, qachukunata rutumuspanku, chay punchaw chayarparimuptinmi qamunankupaq qarayllaña qaraykurqaku llapa uywankunaman hinaspa ruwayninkunata saqimuspanku qamurqaku huñuman.

Sichus pipas mana qamunmanchu karqa, allintan rimarinman, imaynanpin mana qamurqachu hinaspa ima kuyakuyninta lliwpaq apamuy karqa, chaynapi lliw sapa pachata yuyarispanku hamunmanku, chaynata kay yachaykunata qispichinankupaq.

Chaynañataq kay yachaykunawan llapa taytakuchakuna, mamakuchakuna llapa huñunakuspanku, qallarinankupaq ruwayninkunata kamachikurqaku pikunataq mikunata yanunmanku karqa, huk huñupi; chaymanta iskay huñupi, kimsa huñupi kay lliw huñukuna tukunankama, hinaspa sapa huñupi lliw qamuqkuna qamurqaku quqawniyuq, mikunata yanunankupaq, chaypi qurqaku mikuna yanuqman, chaypiqa apamurqaku rurukunata papata, miskipata, runtuta, lechugasta, cebollata, sarata, trigota, charkita, ima wasipi kaqta utaq wiñaqta, chaypipas churapakamurqa mikuna wasi runakunapaq rurukunata, kawsaykunata quykamuspanku lliw kay huñuman qamuqkunapaq, chaynata puririrqa kay huñu ñawpa yachaykunamanta.

Chaymanta kay umalliq rakirqa taytakuchakunata, mamakuchakunata achka huñupi, -huk huñu: Away, -iskay huñu: Puchkay, -kimsa huñu: Hampikuna, -tawa huñu: Artesanía nisqan, -pichqa huñu: Paqapaykunata, -suqta huñu: Taki, Qarawi, kay huñuman yaykurqaku ima huñus munasqanmanhina utaq akllanakuspanku.

Chaynaqa sapa huñu allinta parlarispanku ruwarirqaku llankayninta, chaymi sapa huñuypi lliw huñukuna rimarirqaku riqsischiypi imaynatañas chay llankayninta qispichichkanku, chaynata ruwarispanku tukurqaku sapa huñuta mikuspanku, hinaspa umalliq pukllaykunapi pukllachirqaku llapallan taytakuchakunata, mamakuchakunata, chaynañataq paykunapas kusisqallaña ripurqaku wasinkuman.

Chaypas manaya chayllachu karqa, taytakuchakuna, mamakuchakuna, sapa huñupi imayna huñupa sutinmanhina apamurqaku llamkayninkunata llamkanankupaq, huk huñu: Away, apamurqaku chumpikunata, llikllata, kawitupa punchunta, mantunkunata, waskata lliw llamkanankupaq hinaspa qispichinamkupaq, chaymanta siqikunata ruwaspankupas riqsichinampaq, -iskay huñu: Puchkay kaypin runakunaqa apamusqaku chitapa qaranta mana pistustataraq, chaypi pisturqaku hinaspa putkatillunkunata, tulluchata puchkanankupaq apamusqaku, chaypi llimpikunawanpas chapurqaku, -kimsa huñu: Qampikuna kaypin runakunaqa apamusqaku qurakunata, miskipachakunata uqupaq, chullipaq, wiksa nanaypaq, uma nanaypaq tullu nanaypaq, -tawa huñu: Artesanía kaypiqa runakunaqa apamusqaku waskakunata, canastata sillakunata ruwanankupaq , -pichqa huñu: Paqapaykunata kaypiqa achkan qarikuna karqa, chaypi ruwarirqaku imaynatas paqapakunata, warakaykunata, mancharisqakunata hampinankupaq chaytan riqsichirqaku, -suqta huñu: Taki, Qarawi kaypi warmikuna llallirqa qarikunata, chaymi ruwarirqaku takikunata, qarawikunata kasarakuypaq, taytanchikpaq wawan kananchikpaq, wañukuypaq, warmi urquypaq, wasi ruwaypaq, chaymi sumaq karqa uyariy kay ruwayninkunata ñawpaq yachaykunamanta.

Ñawpaqtaqa, qallarispaqa taytakuchakuna, mamakuchakuna pinqakurqaku kay ruwariykunata, chaymanta, chaymanta, sapa huñupi chay pinqakuyninku chinkariq karqa, hinaspa kay yachaykunata allinta qispichirqaku sapa huñupi.

Chaymantataq umalliq kay huñukunamanta tukunapaq willarqa wayra wasintakama kay ruwayta ñawpa yachaykunata riqsichinampaq, chaypi lliwman willarqa qamunankupaq hinaspa riqsinankupaq qipa wiñaykuna kay ruwaykunamanta

Chaytataq uyarispanku runakuna huñunakamurqaku uchuyraq, chawpiraq, hatun yachaywasikunamanta, hampina wasimanta, hinañataq llaqtamanta runakuna, chaymi taytakuchakuna, mamakuchakuna sapa huñupi ruwarirqaku riqsichiyninta lliw qamuqkunapaq, chaypi runakuna qawaq, qawaspanku, yacharqaku kusirkurqaku, añanchakurqaku, kay yachaykunata qawarispanku hinañataq llakikurqaku ¿imaynampi qunqasqankumanta? Chaymi kay ruway yachachin lliwta ama pinqakunanpaq yachayninchikmanta, llaqtanchikmanta aswanmi allinta kallpanchasun kay yachayninchikpi allinta puririnampaq mana sarunchaspa.

Tukunapaqtaq, umalliqmi taytakuchakunawan, mamakuchakunawan huñunakuspanku rimarirqaku kay ñawpaq yachaykunamanta ruwarisqankunamanta, chaypi llipillanku rimarispanku nirqaku allinmi kay ruwayninchik aswanqa llipillanchik huñunakusunchik chayna ruwanapaqpas, kusisqan hatun mikuyta llapachallankupaq yanusqaku chayllakama ruwaykunata chanincharqaku.

 

¿Qué opinas?

DEJA UNA RESPUESTA

Por favor ingrese su comentario!
Por favor ingrese su nombre aquí